Lá cây sầu riêng là chỉ số quan trọng phản ánh tình trạng sinh lý của cây. Lá khỏe mạnh giúp quá trình quang hợp hiệu quả, trực tiếp tác động đến việc ra hoa, đậu trái và năng suất cuối vụ. Ngược lại, lá suy yếu hoặc xuất hiện dấu hiệu bệnh lý có thể là biểu hiện sớm của các vấn đề sâu bệnh, thiếu dinh dưỡng hoặc điều kiện môi trường không phù hợp.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con hiểu rõ về những dấu hiệu bất thường trên lá cây sầu riêng, từ hiện tượng lá cây sầu riêng bị vàng, đến các bệnh thường gặp và đặc biệt là kỹ thuật chăm sóc lá đúng cách, từ đó nâng cao hiệu quả canh tác.
I. Tầm quan trọng của lá cây sầu riêng
Trên cây sầu riêng, lá đóng vai trò then chốt trong việc hấp thụ ánh sáng, tổng hợp dinh dưỡng và cung cấp năng lượng cho các hoạt động sinh trưởng – phát triển.
Một số chức năng chính:
- Quang hợp: tạo ra đường và tinh bột làm nguyên liệu nuôi quả.
- Hô hấp và thoát hơi nước: điều hòa sinh lý cây, giúp rễ hút dinh dưỡng hiệu quả hơn.
- Bảo vệ sinh trưởng: lá khoẻ giúp cây chống chịu tốt với sâu bệnh và biến đổi môi trường.
Do đó, việc theo dõi thường xuyên tình trạng lá cây sầu riêng giúp nhà vườn kịp thời phát hiện các bất thường để xử lý từ sớm.
II. Dấu hiệu bất thường trên lá cây sầu riêng
Lá cây sầu riêng là cơ quan đầu tiên phản ánh tình trạng sinh lý – sinh trưởng của cây. Khi xuất hiện dấu hiệu bất thường, đó thường là “lời cảnh báo” từ bên trong hệ thống rễ – thân – đất hoặc từ tác động bên ngoài môi trường. Dưới đây là những biểu hiện phổ biến nhất trên lá và phân tích khoa học nguyên nhân gây ra, kèm hướng xử lý cụ thể.
1. Lá sầu riêng bị vàng
Đây là hiện tượng rất thường gặp và có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau:
a. Dạng biểu hiện:
- Vàng đồng loạt toàn tán hoặc từng phần cục bộ
- Vàng từ gân chính → lan ra toàn phiến lá
- Vàng từ mép lá vào trong, hoặc loang lổ từng mảng
b. Nguyên nhân:
- Thiếu vi lượng (Fe, Mg, Zn): Gân lá còn xanh nhưng phiến lá vàng.
- Thiếu đạm (N): Lá vàng nhạt, cây chậm phát triển, thường xảy ra ở cây già hoặc thiếu phân.
- Đất chua (pH < 5): Canxi – Magie – Bo khó hấp thu, dẫn đến vàng sinh lý.
- Rễ tổn thương (tuyến trùng, nấm Phytophthora): Lá vàng đột ngột, cây đứng đọt, dễ chết nhánh.
- Úng nước: Đất giữ nước lâu, rễ thối → lá vàng rũ nhanh.
c. Cách xử lý:
- Phân tích pH đất: Nếu <5 thì bón vôi nông nghiệp hoặc dolomite nâng lên 5.5–6.5.
- Bón bổ sung MgSO₄, Fe chelate, Zn hoặc phân hữu cơ vi sinh có chứa vi lượng.
- Kiểm tra hệ thống thoát nước, bón chế phẩm sinh học xử lý tuyến trùng/nấm rễ.
2. Lá bị đốm nâu, đốm cháy
a. Dạng biểu hiện:
Đốm tròn nhỏ, sau đó lan rộng, khô và có màu xám nâu, có thể có viền vàng hoặc đồng tâm
b. Nguyên nhân:
- Thán thư (Colletotrichum spp.): Phát triển mạnh khi mưa nhiều, ẩm độ cao > 85%
- Nấm Cercospora, Pestalotiopsis: Tấn công khi cây suy yếu, mật độ lá dày
- Cháy nắng: Khi cắt tỉa đột ngột, lá non bị sốc nhiệt
- Cách xử lý:
- Phun thuốc có gốc Copper Hydroxide, Chitosan, hoặc Trichoderma (trường hợp nhẹ)
- Tạo tán, tỉa cành thoáng khí, giảm ẩm độ trên tán lá
- Bổ sung Kali + Canxi, giúp lá dày, dai, khó bị nấm xâm nhập
3. Lá xoăn, biến dạng
a. Dạng biểu hiện:
- Lá cong vênh, quăn mép, không mở rộng bình thường
- Trường hợp nặng: nhăn nheo như bị xoắn, co lại
b. Nguyên nhân:
- Rệp muội, bọ trĩ, nhện đỏ: Hút nhựa non → lá không phát triển đúng
- Phun thuốc/hormone sai cách: Quá liều, sai thời điểm gây rối loạn sinh trưởng
- Thiếu Bo, Canxi: Gân lá yếu → biến dạng
d. Cách xử lý:
- Phun thuốc sinh học trừ sâu hại, sử dụng dầu khoáng hoặc neem oil
- Điều chỉnh lại liều lượng phân bón/hormone
- Bổ sung Bo – Ca – Mg bằng đường tưới hoặc phân bón lá
4. Lá rụng sớm, cây trụi lá
a. Dạng biểu hiện:
- Lá chuyển vàng nhanh, sau đó rụng hàng loạt
- Tán cây trống, mất sức → ảnh hưởng ra hoa, đậu trái
b. Nguyên nhân:
- Sốc thời tiết (nắng nóng, khô hạn): Lá mất nước nhanh
- Thối rễ do úng – tuyến trùng: Không hút được dinh dưỡng
- Thiếu chất điều hòa sinh trưởng tự nhiên: Cây không giữ được lá
c. Cách xử lý:
- Tưới nước đều, phun chống sốc (Amino Acid, rong biển)
- Phòng nấm rễ, tuyến trùng bằng Trichoderma + vôi + EM
- Không để đất khô hạn kéo dài, bón phân cân đối
Lưu ý quan trọng:
- Luôn đo pH đất định kỳ để chủ động cân bằng môi trường rễ.
- Kiểm tra lá theo tầng và thời điểm trong ngày để đánh giá chính xác.
- Không lạm dụng phân bón hoặc thuốc kích thích – cân bằng dinh dưỡng là yếu tố cốt lõi.
Những biểu hiện bất thường trên lá cây sầu riêng là “tín hiệu cảnh báo sớm” mà bà con không nên xem nhẹ. Theo dõi sát – xử lý sớm – chăm sóc đúng cách là chìa khóa giúp cây khỏe – trái đạt năng suất.
III. Chăm sóc lá cây sầu riêng đúng kỹ thuật
Việc chăm sóc lá sầu riêng đúng cách không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn kéo dài tuổi thọ vườn cây và cải thiện năng suất trái.
Các bước chăm sóc khoa học:
1.Bón phân hợp lý theo giai đoạn:
Giai đoạn cây con: ưu tiên N-P-K đều.
Giai đoạn kinh doanh: bổ sung Canxi, Bo, Mg để dưỡng lá và trái.
2. Tưới tiêu chủ động: Không để cây khô hạn hoặc ngập úng – cả hai đều ảnh hưởng trực tiếp đến rễ và lá.
3. Tạo tán hợp lý: Tán thông thoáng giúp lá nhận đủ ánh sáng, giảm nấm bệnh.
4. Sử dụng phân bón lá sinh học: Các sản phẩm chiết xuất từ rong biển, Amino acid, vi lượng giúp lá bóng đẹp, tăng sức đề kháng.
Kết luận
Lá cây sầu riêng chính là “hệ thống chỉ báo” của toàn bộ vườn cây. Khi lá khoẻ, cây sẽ khoẻ – trái sẽ tốt. Để đạt hiệu quả canh tác cao, bà con nên thường xuyên kiểm tra tình trạng lá, phát hiện sớm các hiện tượng như lá sầu riêng bị vàng, chủ động phòng bệnh trên lá, và thực hiện chăm sóc lá sầu riêng một cách bài bản, khoa học.
Áp dụng đúng kỹ thuật – hiểu đúng nguyên lý – sẽ giúp bà con bứt phá năng suất ngay trong mùa vụ này!
Mời bạn xem thêm Các sản phẩm phân bón nhập khẩu cao cấp tại nhà máy Agrosa
Xem thêm các bài viết kỹ thuật cây trồng tại đây
BIO AGROSA FERTILIZERS – KIẾN TẠO TƯƠNG LAI
Hãy theo dõi Fanpage Bio Agrosa Fertilizers để cập nhật nhanh những thông tin hữu ích về nông nghiệp.
English
