Sầu riêng là một trong những loại trái cây mang lại giá trị kinh tế cao nhất hiện nay. Đặc biệt sau khi được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Tuy nhiên, cũng chính vì lợi nhuận hấp dẫn ấy, không ít thương lái và người bán đã bất chấp thủ đoạn. Họ sử dụng hóa chất để “Nhúng thuốc sầu riêng” làm chín trái nhanh, nhằm bán ra sớm và thu lợi trước.
Thực trạng này đang khiến người tiêu dùng hoang mang và đe dọa nghiêm trọng đến uy tín của sầu riêng Việt Nam.
I. Sầu riêng nhúng thuốc là gì?
1.1. Khái niệm:
“Sầu riêng nhúng thuốc” là cách nói dân gian về việc ngâm trái sầu riêng vào dung dịch hóa chất kích chín nhanh, thường là ethephon, carbide canxi (CaC₂) hoặc những chất không rõ nguồn gốc.
Các hoạt chất này giải phóng ethylene, một khí giúp trái cây chín nhanh, tuy nhiên ở nồng độ cao hoặc dùng sai cách sẽ gây độc hại và làm hỏng cấu trúc tự nhiên của quả.
1.2. Vì sao người bán và thương lái nhúng thuốc sầu riêng?
Phần lớn sầu riêng được thu mua khi còn xanh để tiện vận chuyển đường dài. Thay vì chờ trái chín tự nhiên 3–5 ngày, một số thương lái hoặc người bán ngâm thuốc để rút ngắn thời gian xuống còn 12–24 giờ.
Nguyên nhân:
- Áp lực thời gian: cần giao hàng nhanh, đồng loạt.
- Thiếu cơ sở bảo quản và kỹ thuật ủ chín đạt chuẩn.
- Lợi nhuận ngắn hạn, bất chấp uy tín lâu dài.
- Tác hại:
🔸 Với sức khỏe người tiêu dùng: Những hóa chất kích chín không đúng liều lượng có thể gây ngộ độc nhẹ, ảnh hưởng gan, thận, hệ hô hấp và tiêu hóa. Người có cơ địa yếu, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai càng dễ bị tác động xấu.
🔸 Với chất lượng trái: Sầu riêng nhúng thuốc cơm dễ nhão, vị lạt, mất mùi béo đặc trưng, chín không đều, nhanh hư và thậm chí có mùi hắc khó chịu. Điều này làm người tiêu dùng dần mất niềm tin.
🔸 Với thương hiệu nông sản Việt: Chỉ cần vài lô hàng bị phát hiện sử dụng hóa chất, thị trường xuất khẩu có thể bị “đóng cửa” ngay lập tức, đặc biệt là Trung Quốc – nơi đã siết chặt kiểm định trái cây nhập khẩu.
II. Cách nhận biết sầu riêng bị nhúng thuốc và một số biện pháp làm chín sầu riêng nhanh chóng một cách tự nhiên
2.1. Phân biệt sầu riêng chín tự nhiên và sầu riêng nhúng thuốc
Dựa vào các đặc điểm sinh học cơ bản của trái sầu riêng, chúng ta có thể dễ dàng phân biệt sầu riêng chín tự nhiên hay sầu riêng chín do nhúng thuốc như sau:
| Đặc điểm | Sầu riêng chín tự nhiên | Sầu riêng chín ngâm thuốc |
| Gai | Màu sắc gai tươi sáng, chạm vào thấy sắt cứng, chắc chắn. | Gai có màu cũ không tươi, bị thâm hay sậm màu. Nhiều gai có hiện tượng thối, dập và bị rụng mất. |
| Cuống | Khi tay chạm vào thấy nhựa chảy ra hoặc là cảm thấy ẩm ướt. | Khi bấm vào không thấy nhựa chảy ra, mắt nhìn thường thấy cuốn bị khô héo. |
| Múi | Phần múi thường có màu vàng tươi, óng ánh, ưa nhìn. Khi dùng tay chạm vào thấy mềm dẻo. | Múi không dẻo mà bị nhão, bở và tách nước. Màu sắc múi không tươi sáng, thường có màu vàng hơi nhạt hoặc thậm chí là trắng. |
| Mùi hương | Mùi thơm nồng nàn, làn tỏa nhanh trong không gian. | Thường có mùi thơm nhạt nhòa hoặc thậm chí là không mùi. |
- Biện pháp làm chín sầu riêng nhanh tự nhiên
Sầu riêng sau khi thu hoạch thường cần 2–5 ngày để chín tự nhiên. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng một số mẹo ủ chín an toàn, không dùng hóa chất dưới đây để rút ngắn thời gian mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng.
a. Ủ sầu riêng trong gạo
Cho sầu riêng vào giữa đống gạo sao cho gạo phủ kín toàn bộ trái.
Trong hạt gạo có thành phần giúp giữ khí ethylene, kích thích quá trình chín tự nhiên.
Cách này giúp sầu riêng chín nhanh chỉ sau 1–2 ngày, cơm dẻo và thơm tự nhiên.
b. Ủ sầu riêng bằng cách phơi nắng
Bọc kín sầu riêng trong túi nilon to, sau đó mang ra phơi nắng nhẹ.
Túi nilon giúp giữ lại khí ethylene quanh trái, còn nhiệt độ mặt trời tạo môi trường ấm, giúp trái chín nhanh hơn mà vẫn an toàn.
Lưu ý: không nên phơi dưới nắng quá gắt.
c. Ủ sầu riêng cùng các loại quả chín
Đặt sầu riêng cạnh các loại trái cây đang chín như chuối, táo hoặc xoài.
Các loại quả này tự nhiên tỏa ra khí ethylene, giúp sầu riêng chín đều, không cần hóa chất.
d. Ủ sầu riêng bằng nhang (hương)
Chuẩn bị một túi nilon to, cho thêm ít muối hạt và đặt quả sầu riêng vào trong.
Đốt vài cây nhang, để khói lan tỏa đều trong túi, rồi bịt kín miệng túi lại khi nhang tàn.
Sau khoảng 3 ngày, sầu riêng sẽ chín vàng và dậy mùi thơm đặc trưng.
Lưu ý: Chỉ nên dùng nhang sạch, không chứa hương liệu độc hại.
e. Ủ sầu riêng bằng tro hoặc trấu
Lót đáy thùng giấy bằng tro hoặc trấu, đặt sầu riêng vào giữa rồi phủ kín miệng thùng.
Để yên từ 3–5 ngày, khi ngửi thấy mùi thơm đặc trưng là sầu riêng đã chín.
Tránh mở thùng kiểm tra quá sớm, sẽ làm khí thoát ra khiến trái lâu chín.
f. Ủ sầu riêng bằng khăn bông
Dùng khăn bông to phủ kín toàn bộ quả, đặc biệt là phần cuống.
Đặt ở nơi thoáng, khô ráo. Sau vài ngày, khi thấy mùi thơm lan tỏa, bạn có thể lấy ra thưởng thức.
g. Ủ sầu riêng bằng túi giấy hoặc túi nilon
Cho quả sầu riêng vào túi giấy hoặc túi nilon, thêm một quả táo chín vào cùng rồi buộc kín miệng túi.
Khí ethylene từ quả táo sẽ kích thích sầu riêng chín nhanh và tự nhiên.
Mẹo nhỏ:
- Khi ủ, nên đặt sầu riêng ở nơi thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp quá mạnh.
- Không dùng thuốc hoặc hóa chất kích chín, vì có thể gây hại cho sức khỏe và làm mất mùi vị tự nhiên.
- Kết luận:
Để giữ vững thương hiệu sầu riêng Việt, cần đồng hành từ cả người trồng lẫn người tiêu dùng:
- Nông dân nên thu hoạch đúng độ chín, ủ tự nhiên bằng phương pháp kiểm soát nhiệt – độ ẩm.
- Tuyệt đối không dùng hóa chất kích chín không rõ nguồn gốc.
- Doanh nghiệp và thương lái cần đầu tư kho ủ chín đạt chuẩn, tránh rủi ro khi vận chuyển xa.
- Người tiêu dùng nên mua tại nguồn uy tín, có tem truy xuất nguồn gốc hoặc chứng nhận an toàn.
Một trái sầu riêng chín tự nhiên không chỉ ngon, thơm và an toàn mà còn là niềm tự hào của người làm vườn Việt Nam. Đừng vì lợi nhuận ngắn hạn mà đánh đổi sức khỏe cộng đồng và uy tín nông sản. Hãy chọn sầu riêng sạch – chín thật, ngon thật, và đáng tin thật.
Xem thêm các bài viết kỹ thuật cây trồng tại đây
BIO AGROSA FERTILIZERS – KIẾN TẠO TƯƠNG LAI
Hãy theo dõi Fanpage Bio Agrosa Fertilizers để cập nhật nhanh những thông tin hữu ích về nông nghiệp.
English
