Sầu riêng được mệnh danh là “Vua của các loại trái cây”, nhưng đôi khi bổ trái ra, nhiều nhà vườn hoặc người tiêu dùng lại thất vọng vì thịt sầu riêng có vị đắng, ăn không ngon, thậm chí còn chát hoặc nhẫn.
Vậy vì sao sầu riêng bị đắng, và làm thế nào để khắc phục hiện tượng này? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
I. Nguyên nhân khiến sầu riêng bị đắng:
Hiện tượng sầu riêng bị đắng có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm giống cây, dinh dưỡng, điều kiện canh tác, và quá trình thu hoạch – bảo quản.
1.1. Do đặc tính của sầu riêng:
Không phải trái nào bị đắng cũng là lỗi kỹ thuật. Một số giống sầu riêng tự nhiên có hậu vị đắng nhẹ như:
- Ri6: vị ngọt béo nhưng có chút đắng nhẹ nơi đầu lưỡi.
- Musang King: thơm nồng, vị béo ngậy nhưng có hậu đắng đặc trưng.
Đây là đặc tính tự nhiên, không ảnh hưởng đến chất lượng. Tuy nhiên, nếu vị đắng quá rõ và lan ra toàn múi, cần xem xét các yếu tố khác.
1.2. Mất cân đối dinh dưỡng – nguyên nhân phổ biến nhất:
Sầu riêng là cây ăn trái có nhu cầu dinh dưỡng rất cao, đặc biệt là Canxi (Ca), Magie (Mg), Bo (B) và Kali (K).
Khi cây bị thiếu hoặc thừa các yếu tố này, quá trình hình thành chất béo, đường và acid amin trong múi bị rối loạn – dẫn đến vị đắng. Cụ thể:
| Dinh dưỡng | Thiếu hụt gây ra | Ảnh hưởng đến trái |
| Bo (B) | Hoa, trái dễ rụng, cơm sượng, vị nhẫn | Trái kém ngọt, hậu đắng |
| Canxi (Ca) | Thành tế bào yếu, chuyển hóa đường kém | Thịt trái bị đắng, nhão |
| Magie (Mg) | Rối loạn quang hợp, lá vàng | Trái nhỏ, vị chát, đắng |
| Kali (K) | Chuyển hóa đường kém, nhiều đạm | Trái nhạt hoặc đắng hậu |
=> Ngoài ra, việc bón phân ĐẠM (N) quá nhiều trong giai đoạn nuôi trái khiến cây phát triển đọt non liên tục, cạnh tranh dinh dưỡng với trái. Quá trình tích lũy đường bị chậm, khiến cơm sầu riêng dễ bị đắng hoặc nhạt.
1.3. Điều kiện thời tiết và chăm sóc không hợp lý:
- Mưa dầm kéo dài, ẩm độ cao: khiến rễ bị úng, giảm hấp thu dinh dưỡng.
- Thiếu ánh sáng hoặc nhiệt độ thấp: ảnh hưởng quá trình tổng hợp đường và chất béo.
- Tưới nước không đều: khi khô – khi ngập làm cây bị “sốc nước”, trái dễ đắng.
- Cắt tỉa kém, tán rậm: làm giảm quang hợp, cây thiếu năng lượng cho trái.
1.4. Thu hoạch và bảo quản không đúng cách:
- Hái quá sớm: trái chưa hoàn tất quá trình chuyển hóa, cơm còn xanh, dễ đắng.
- Ép chín bằng hóa chất: làm mất mùi đặc trưng, đồng thời kích thích phản ứng oxy hóa gây vị đắng.
- Bảo quản quá lâu: enzyme trong múi hoạt động mạnh, làm biến đổi vị.
- Với sầu riêng, chín tự nhiên trên cây vẫn luôn là cách duy trì hương vị thơm ngon và chuẩn nhất.
II. Cách khắc phục tình trạng sầu riêng bị đắng:
Để tránh hiện tượng sầu riêng bị đắng, nhà vườn cần kết hợp đồng bộ từ khâu chăm sóc, dinh dưỡng đến thu hoạch.
2.1. Quản lý dinh dưỡng hợp lý theo từng giai đoạn:
2.1.1. Giai đoạn ra hoa – đậu trái:
- Bổ sung Bo, Ca, Mg, Zn để giúp hoa khỏe, thụ phấn tốt, giảm rụng trái.
- Hạn chế bón đạm, tăng Lân (P) để hình thành mầm hoa và nuôi trái non.
2.1.2. Giai đoạn nuôi trái:
- Ưu tiên Kali Sunfat (SOP) thay vì Kali Clorua (KCl) để tránh ngộ độc Clo – nguyên nhân làm trái đắng, nhạt.
- Bổ sung phân hữu cơ hoai mục, vi lượng Chelate, giúp tăng vị ngọt và giảm vị đắng.
2.1.3. Giai đoạn trước thu hoạch:
- Ngưng phân đạm ít nhất 30–40 ngày trước khi hái.
- Tăng Kali và Canxi để cơm dẻo, béo, thơm.
- Có thể bổ sung Amino Acid + Humic + vi lượng Bo để hoàn thiện hương vị.
2.2. Quản lý nước & môi trường trồng:
- Giữ đất tơi xốp, thoát nước tốt, đặc biệt mùa mưa.
- Dùng màng phủ hoặc mương thoát nước để tránh ngập úng.
- Không tưới nước đột ngột sau thời gian khô hạn – cây dễ bị stress, ảnh hưởng vị trái.
2.3. Thu hoạch và bảo quản đúng kỹ thuật:
- Quan sát cuống trái, đường nứt vỏ, mùi hương để xác định thời điểm chín tự nhiên.
- Hạn chế hái trái non hoặc ép chín bằng thuốc.
- Sau thu hoạch, bảo quản ở nhiệt độ 25–28°C, tránh ẩm độ quá cao.
2.4. Phòng trừ sâu bệnh:
Một số bệnh như Phytophthora, nấm hại rễ hay xì mủ thân có thể làm cây yếu, rối loạn sinh lý và ảnh hưởng vị trái.
=> Thường xuyên kiểm tra vườn, vệ sinh gốc, sử dụng chế phẩm sinh học Trichoderma và các chất kích kháng tự nhiên để phòng bệnh bền vững.
III. Lời khuyên cho nhà vườn:
- Cây khỏe → rễ mạnh → dinh dưỡng cân đối → trái ngon, không đắng.
- Đừng quá phụ thuộc vào phân hóa học. Hãy kết hợp phân hữu cơ, chế phẩm sinh học và trung vi lượng để cân bằng đất.
- Thường xuyên quan sát dấu hiệu sinh lý của cây (lá, đọt, hoa) để điều chỉnh kịp thời.
IV. Kết luận:
- Hiện tượng sầu riêng bị đắng không chỉ làm giảm giá trị thương phẩm mà còn ảnh hưởng uy tín của nhà vườn.
- Nguyên nhân có thể đến từ mất cân đối dinh dưỡng, điều kiện môi trường hoặc sai sót trong chăm sóc – thu hoạch.
- Khi hiểu đúng và áp dụng quy trình dinh dưỡng hợp lý, chọn phân bón phù hợp, cây sẽ cho trái ngọt – béo – thơm đặc trưng, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường trong nước và xuất khẩu.
- Khi hiểu đúng và áp dụng quy trình dinh dưỡng hợp lý, chọn phân bón phù hợp, cây sẽ cho trái ngọt – béo – thơm đặc trưng, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường trong nước và xuất khẩu.
Xem thêm các bài viết kỹ thuật cây trồng tại đây
BIO AGROSA FERTILIZERS – KIẾN TẠO TƯƠNG LAI
Hãy theo dõi Fanpage Bio Agrosa Fertilizers để cập nhật nhanh những thông tin hữu ích về nông nghiệp.
English
